تجزیه و تحلیل ماتریس SWOT باعث می شود نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها در یک پروژه معین یا در یک طرح کسب و کار مشخص شود. SWOT می تواند به تیم کمک کند تا یک برنامه استراتژیک طراحی کرده و از بازار روز جلوتر بماند.
اگر به دنبال فرصت ها و نقاط قوت هستید، تجزیه و تحلیل SWOT به شما کمک زیادی می کند. در ادامه مقاله این ماتریس را توضیح خواهیم داد.
ماتریس SWOT چیست؟
تجزیه و تحلیل ماتریس SWOT روشی است که برای فهمیدن نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای پیرامون کسب و کار استفاده می شود و می توان آن را به راحتی در یک پروژه به کار برد.
اگر چه عمدتا این ماتریس توسط سازمان ها (کسب و کارهای کوچک، سازمان های خصوصی و شرکت های بزرگ) استفاده می شود اما می تواند هم به صورت شخصی و هم به صورت حرفه ای مورد استفاده قرار گیرد. حتی با انجام دادن تجزیه و تحلیل نسبتا ساده SWOT این ماتریس می تواند شما را از سایر رقبا جلوتر بیندازد.
نقاط قوت ماتریس SWOT
تجزیه و تحلیل چهار عامل ماتریس SWOT به شما دید وسیع تری از وضعیت خود و اینکه چگونه می توانید قدم بعدی را بردارید، می دهد. حال بیایید نگاهی دقیق تر به هر یک از عناصر این ماتریس داشته باشیم.
نقاط قوت ماتریس SWOT به نقاط قوت داخلی یک سازمان اشاره دارد. منظور منابع و مهارت هایی است که سازمان یا شرکت نسبت به سایر رقبا قوی تر است. مثلا داشتن تکنولوژی پیشرفته، تیم ماهر و حرفه ای، کیفیت بالای محصولات و خدمات و غیره.
برای تجزیه و تحلیل نقاط قوت شرکت خود، ابتدا سوالات زیر را از خود بپرسید:
- نقاط قوت ما چیست؟
- چگونه شرکت ما متمایز از سایر شرکت هاست؟
- مخاطبان هدف ما برای چه جنبه هایی از کسب و کار ما ارزش قائل هستند؟
نقاط ضعف ماتریس SWOT
این قسمت از ماتریس SWOT به نقطه ضعف های داخلی یک سازمان اشاره دارد. این عنصر شامل محدودیت ها و مشکلاتی است که شرکت را نسبت به سایر رقبا محدود می کند و عقب نگه می دارد.
به طور مثال داشتن فناوری قدیمی، کمبود منابع مالی، نداشتن تجربه کافی، کنترل ضعیف بر فرایندهای سازمانی نمونه ای از نقطه ضعف های داخلی یک سازمان است. شناسایی نقاط ضعف داخلی نقطه شروعی برای بهبود پروژه ها است.
همانند سوالات نقاط قوت، می توانید سوالات مختلفی از خود بپرسید تا نقاط ضعف خود را شناسایی کنید:
- کدام تغییرات کمتر موثر هستند و چرا؟
- کجا می توانیم پیشرفت کنیم؟
- چه منابعی برای نتیجه نهایی بهتر است؟
فرصت ها در SWOT
فرصت ها جزو عوامل خارجی هستند. فرصت ها باعث سود و بهره وری بیشتر سازمان یا شرکت می شوند. فرصت ها باعث تغییرات در بازار، رشد صنعت و تغییر رفتار مشتریان می شوند.
برخی از فرصت ها ممکن است به شکل دیگری مثلا ورود به بازار جدید، افزایش تقاضا برای محصولات یا خدمات شرکت، تغییر فناوری و… باشند.
تعریف دیگری که از فرصت ها می توانیم به شما ارائه دهیم این است که فرصت ها نتیجه نقاط قوت و ضعف فعلی شما و همچنین هر گونه ابتکار خارجی است که شما را در موقعیت رقابتی بهتری قرار می دهد.
همچنین ممکن است نقطه ضعفی باشد که تمایل به بهبود آن دارید. از آن جایی که راههای زیادی برای یافتن فرصت ها وجود دارد، قبل از شروع می توانید سوالات زیر را از خود بپرسید:
- از چه منبعی برای اصلاح نقاط ضعف خود استفاده کنم؟
- اهداف ما در سال جاری چیست؟
تهدیدات در ماتریس SWOT
تهدیدها همانند فرصت ها جزو عوامل خارجی هستند. تهدیدات می توانند به سازمان آسیب برسانند. تهدیدات می توانند شامل رقابت شدید در بازار، تغییر قوانین و مقررات، تغییر فناوری، رتبه بندی پایین مشتریان و تغییرات اقتصادی باشند.
به طور مثال بودن رقابت شدید در بازار می تواند باعث کاهش سهام یا تنزل در طول زمان شود و همچنین محدودیت هایی ممکن است برای سازمان اعمال شود. تهدیدات با نقاط ضعف متفاوت هستند و به طور کلی خارج از کنترل شما می باشند.
چند سوال که می توانید برای شناسایی تهدیدات خارجی از خود بپرسید:
- چه تحولاتی روی شرکت تاثیر گذار است؟
- چه دستاورد هایی در بازار در حال ظهور هستند؟
- در چه مواردی رقبای ما نتایج بهتری نسبت به ما کسب می کنند؟
به طور مثال یک فروشگاه آنلاین جدید در ماه آینده افتتاح می شود و می تواند باعث از دست دادن مشتریان شود.
استفاده از ماتریس SWOT به مدیران ارشد کمک می کند تا با ارزیابی دقیق عوامل داخلی و خارجی استراتژی های خود را بهبود دهند و با تجزیه و تحلیل نقاط قوت، نقاط ضعف، تهدیدات خارجی و فرصت ها تصمیمات مناسب تری بگیرند.
چگونه یک تحلیل SWOT خوب انجام دهیم؟
تجزیه و تحلیل ماتریس SWOT می تواند به روش های مختلفی انجام شود. مهم نیست چه روشی را انتخاب می کنید. خلاق بودن در فرایند برنامه ریزی شما می تواند جرقه ای برای ایده های جدید و راه حل های نوآورانه باشد. برای شروع کار چند نکته را توضیح می دهیم:
- عوامل داخلی را شناسایی کنید: عوامل درونی، نقاط قوت و ضعفی هستند که از فرایندهای درونی نشات می گیرند.
- عوامل خارجی را ارزیابی کنید: عوامل خارجی خارج از کنترل شما هستند. عوامل خارجی می تواند شامل رقبا، بازار و هر چیز دیگری که سازمان شما را از بیرون تحت تاثیر قرار می دهد، باشد. حل عوامل خارجی دشوارتر از عوامل داخلی است. کاری که می توانید انجام دهید این است که کارهای خود را به گونه ای انجام دهید که اثرات عوامل خارجی به حداقل خودش برسد.
- همکاری کلید موفقیت است: کار گروهی در ارائه ایده های جدید و نوآورانه بسیار موثر است. می توانید چندین تیم را از بخش های مختلف دعوت کنید. مراقب تعداد افرادی که دعوت می کنید باشید. تعداد بیش از حد شرکت کنندگان می تواند منجر به عدم تمرکز شود.
- خلاق باشید: برای تولید ایده های خلاقانه باید تیم را تشویق کنید یا فعالیت هایی برای ایجاد انگیزه در تیم خود انجام دهید.
- ایده ها را سازماندهی کنید: پس از گرفتن ایده ها وقت آن است که آن ها را رتبه بندی کنید. این کار را می توانید به صورت تیمی انجام دهید. بهترین راه این است که در مورد هر ایده بحث کنید و بین 1 تا 10 آن ها را رتبه بندی کنید. پس از رتبه بندی می توانید آن ها را اجرا کنید تا استراتژی های تدوین شده به موفقیت و ارتقاء سازمان یا محصول منجر شوند.
مزایای تجزیه و تحلیل SWOT چیست؟
- شناسایی فرصت ها:یکی از مزایای اصلی ماتریس SWOT شناسایی فرصت های رشد است. این یک نقطه شروع عالی برای استارتاپ ها و تیم هایی است که می خواهند پیشرفت کنند اما نمی دانند باید چگونه آن را انجام دهند.
- شناسایی نقطه ضعف ها: ارتقا دادن پروژه ها راه دیگری برای ادامه رشد است. شناسایی نقطه ضعف و تهدیدها در طول تجزیه و تحلیل ماتریس SWOT می تواند راه را برای یک استراتژی تجاری بهتر هموار کند. هنگامی که نتیجه تجزیه و تحلیل خود را با استفاده از ماتریس SWOT به دست آوردید، می توانید با اعضای تیم خود برای انجام طرح جدید همکاری کنید.
- شناسایی ریسک ها: شناسایی ریسک ها قبل از تبدیل شدن به مشکل جدی ضروری است. تجزیه و تحلیل ماتریس SWOT به شما کمک می کند تا مشکلاتی که در آینده ممکن است برای شما به وجود بیاید را شناسایی کنید.
