آشنایی با شبکه تامین و بررسی قسمتهای مختلف تشکیل دهنده آن از مواردی است که برای موفقیت مجموعهها بسیار اهمیت دارد. دانستن آنکه هر کدام چه مسئولیتی را بر عهده دارند و چگونه میتوان با برقراری ارتباطی صحیح میان تمامی اجزا، به موفقیتی بزرگ دست پیدا کرد، یکی از بهترین راهکارهای اولیه برای راهاندازی چنین شبکهای است.
شبکه یا زنجیره تامین چیست؟
در نگاه کلی به مجموعهای از ارتباطات تجاری که موجب میشود، مواد اولیه بهصورت محصول به صورت مستقیم به دست مصرف کننده برسد، شبکه تامین میگویند.
این زنجیره یا شبکه میتواند شامل گروههای متعددی باشد. گروههای مانند تامین کنندگان، تولید کنندگان، توزیع کنندگان، عمده فروشان و خرده فروشانی که بهصورت منظم برای بهبود شرایط عرضه و رضایت مشتری فعالیت میکنند.
ممکن است تمامی این گروهها با نامی دیگر؛ اما همراستا با هدف کلی زنجیره تامین در این مسیر حضور داشته باشند. همچنین موارد ذکر شده، هرکدام میتوانند مجموعهای از گروهها و افراد دیگر را شامل شوند.
شبکه تامین این قابلیت را دارد، با توجه به خدماتی که ارائه میدهد، گستره وسیعی از افراد، شرکتها و گروههای تخصصی را همراه خود داشته باشد.
اتفاقاتی که در شبکه تامین رخ میدهد
براساس مطالبی که در بالا به آنها اشاره شد، کار شبکه تامین را میتوانیم با مثالی بررسی کنیم. زنجیره تامینی که بهصورت چند واحد از آنها نام بردیم، خودتوانایی آن را دارد که چند زنجیره کوچک را تشکیل دهد و آغاز و انتهای مجموعه اصلی را بسازد.
برای درک بهتر این موضوع، تصور کنید که مواد اولیهای که توسط شرکتی تولید میشود در نهایت به مصرف کننده نهایی خواهد رسید. اگر از نزدیکتر به این مسیر توجه کنید، شاهد تعداد بیشتری تولیدکننده و مصرف کننده خواهید شد.
پیشنهاد می کنیم مقاله تامین کننده و ارتباط آن با سازمان را مطالعه فرمایید
تولید کننده مواد اولیه، توزیع کننده آن مواد اولیه، عمده فروش و در نهایت کارخانجاتی که به دنبال این مواد برای تولید خودشان هستند. بدون شک تولید یک محصول به مواد اولیه گوناگونی نیاز دارد.
پس در همین مرحله اول، شاهد وجود تعدادی زنجیره تامین همسو برای تولید محصولی خاص خواهیم بود. حال نقطه انتهایی مسیر به نقطه ابتدایی بدل میشود، با فرض اینکه محصول تولیدی، محصولی قابل استفاده برای مصرف کننده نهایی باشد، نه قطعهای مورد نیاز برای ساخت محصولی دیگر، باز شاهد وجود تامین کننده، تولید کننده، توزیع کننده، عمده فروش، خرده فروش و در نهایت مصرف کننده نهایی خواهیم بود.
این مثال و بررسی انجام گرفته برای آن بود که با مفهوم کلی مورد بحث آشنا شویم. پس در یک زنجیره تامین میتوانیم چند شبکه تامین را داشته باشیم و تعریف کلی از مصرف کننده، حتما یک شخص نیست. بلکه میتواند مجموعهای بزرگ یا کارخانهای باشد که محصول تولید شده را نیاز دارد.
تقسیمبندی در شبکه تامین
پس از آشنایی اولیه با شبکه تامین و چگونگی عملکرد آن، بهتر است به تقسیمبندی درستی برای شناخت و درک بهتر از آن بپردازیم. بهطور کلی آن را به سه سطح تقسیم خواهیم کرد. هر کدام از این سطوح شامل گروه یا گروههایی میشوند که برای بررسی، تشابهات بیشتری با هم دارند.
سطح بالادستی شبکه تامین که به گروههای اولیه این مسیر اشاره دارد. این سطح شامل مباحثی درباره گروه وارد کننده، تولیدکننده، تامین کننده و روابط میان آنان و همچنین روابط سطح دوم با این گروهها میشود.
اگر در شبکه تامین، ارتباطات خوبی میان این گروهها وجود داشته باشد و همچنین ارتباطی حرفهای از سوی این مجموعه به سطح دوم برقرار شود، شاهد موفقیت بالایی خواهیم بود.
سطح میانی یا همان سطح دوم که به آن اشاره شد، شامل نیروهای داخلی یک مجموعه میشود. شرکت یا مجموعهای که وظیفه ایجاد ارتباط میان دو سطح دیگر را برعهده دارد.
توجه داشته باشید که خود سطح میانی میتواند شامل گروهها و افراد بسیاری باشد. در سادهترین حالت این شرکت دارای مدیر، واحد تامین یا مامور خرید، واحد توزیع و واحدهای دیگری میتواند باشد که تعدادشان با توجه میزان فعالیتهای مجموعه تعیین میشود.
سطح پایین دستی را باید آخرین گروه و بدونشک مهمترین گروه دانست. این گروه شامل خریداران است. خریدارانی که طبق گفتههای پیشین، میتوانند شرکتها و مجموعههای بزرگ باشند و همچنین افراد جامعه که برای تامین مایحتاج روزانه زندگی خود به محصولات نیاز دارند.
خواستههای این سطح تعیین کننده نوع فعالیت تمامی گروههای موجود در دو سطح دیگر است. نکته قابل توجه، مسئولیت بسیار بالای سطح میانی است که وظیفه انتقال خواستهها و نیازهای سطح پایین دستی را به بالا دستی دارد.
درصورتی که این انتقال بهشکل صحیح اتفاق نیفتد یا دارای سرعت مناسبی نباشد، گلوگاهی در مسیر کار ایجاد شده و باید مطمئن بود که شبکه تامین توانایی و قابلیت خود را از دست خواهد داد.
برای مثال میتوانید یک مجموعه خدماتی در حوزه هدایای تبلیغاتی را مد نظر قرار دهید. این مجموعه در میانه یک شبکه تامین میتواند قرار داشته باشد. سطح بالادستی تامین کنندهای که محصولاتی مانند، ساعت، خودکار یا لیوان تبلیغاتی را فراهم میکند.
سطح میانی مجموعه خدماتی حوزه تبلیغات و گروه پایین دستی، فرد یا شرکتی که از این شرکت خدماتی در راستای هدیه تبلیغاتی خود خدمات دریافت میکند.
مهمترین عامل در موفقیت شبکه تامین
مانند تمامی کارهای دیگر و تمامی مجموعهها، مهمترین عامل در زنجیره تامین، مدیریت آن است. مدیریت زنجیره تامین تفاوتهای بنیادینی با بسیاری از گونههای مدیریتی دارد.
یکی از بزرگترین تفاوتهای آن، توانمندی در ایجاد رابطه میان واحدهای متفاوت است. از آن روی که این واحدها، در مجموعهای قرار ندارند، بلکه هر کدام میتوانند شرکت یا مجموعه مجزا باشند که در شبکه حضوری فعال دارند. ایجاد تعامل مثبت میان تمامی آنها از هنرهای مدیری هوشمند است.
با نگاهی دقیقتر در سه سطح ارائه شده، به خوبی روشن میشود که مدیریت کلی باید بر دوش سطح میانی باشد. این مجموعه بهعنوان رابط اصلی میان تمامی گروههای حاضر در این مسیر، وظیفه مدیریت کلی را برعهده داشته و باید با توجه به توانمندیهای موجود در هر کدام از این شرکتها و تطبیق آن با خواستههای سطح پایینی، بیشترین سرعت را در تامین ایجاد کند. بررسی توانمندیهای مدیریت زنجیره تامین، خود خواهان مقالهای جدا است که به بررسی آن هم خواهیم پرداخت.
دیگر عوامل موثر در پایداری زنجیره تامین
در موفقیت زنجیره تامین عوامل بسیار دیگری نیز تاثیرگذار هستند که عملکرد صحیح هر کدام میتواند بهبود مناسبی در روند کاری ایجاد کند. تمامی سطوح و مجموعههای معرفی شده، خود دارای نکات اساسی و حرفهای هستند که به آنان در روند حرکتی مثبت کمک خواهد کرد.
وارد کنندگان، تولید کنندگان و… هر کدام باید با توجه به چگونگی نیازهای موجود در بازار، دست به تولید یا واردات محصولات بزنند. همچنین باید راهکارهای گوناگونی را بیازمایند تا بتوانند با بهترین شرکتهای سطح میانی در ارتباط قرار گیرند.
البته این تلاش برای ایجاد ارتباط، یک حرکت از سوی هر دو سطح است تا بهترین نتیجه برای هرکدام فراهم شود. اصولا این ارتباطات براساس نیازهای جاری و آتی مجموعهها ایجاد میشود؛ اما با توجه به روند کاری و همسانی تفکرات مجموعهها ادامه پیدا میکند.
تفکرات همسان در مجموعهها بر اساس استراتژی هر کدام شکل میگیرد. اگر استراتژیهای بلند مدت شرکتها در سطوح مختلف یا شهروندان با شرکتهای موجود در سطوح دیگر در یک راستا قرار بگیرد، رابطه تجاری میان آنها مسیر مثبت و پایداری را طی خواهد کرد.
البته نباید از تاثیرات شاخصههای دیگر در این مسیر چشمپوشی کنیم. میزان و چگونگی دستیابی به اهداف مشترک از عواملی است که حتی با وجود اهداف و استراتژیهای همسو، درصورت محقق نشدن میتواند پایانی بر ادامه همکاری یک شبکه تامین باشد.
این اهداف خود به موارد دیگری تقسیم میشوند که باید از مهمترینهای آن به نتیجه مالی و رضایت مشتری اشاره کرد. این دو گزینه با داشتن رابطهای تنگاتنگ و همیشگی از شاخصههای نهایی بررسی عملکرد زنجیره تامین هستند.
در پایان امیدوارم با مطالعه این مقاله، آشنایی اولیه با این حوزه مهم کاری برای شما حاصل شده باشد، همچنین استفاده از تجربیات شرکتهای موفق در این زمینه یکی دیگر از روشهای دستیابی به موفقیت خواهد بود.
مجموعه صدراگیفت با توجه به سابقه مطلوب و نیروهای حرفهای در این زمینه، یکی از بهترین منابع آموزشی و الهام دهنده به شما است.
پیشنهاد می کنیم مقاله چگونه به عنوان مامور خرید با تامین کنندگان ارتباط برقرار کنیم؟ را مطالعه فرمایید