رازهای زنجیره تامین موفق

عوامل موثر و اساسی در موفقیت زنجیره تامین

می‌دانیم که زنجیره تامین دارای سه‌سطح است. هرکدام از این سطوح وظایف داخلی و وظایفی متقابل نسبت به سطوح دیگر دارند. حال که شناخت مناسبی درباره آن‌ها داریم، می‌توانیم به بررسی چگونگی موفقیت یک شبکه تامین بپردازیم.

شناخت کامل بازار را می‌توان از مهم‌ترین عوامل موفقیت دانست. برای اینکه چنین شناختی در انجام امور جاری زنجیره به‌ کار بیاید، استانداردهایی را برای آن تعریف می‌کنند. می‌خواهیم گزینه‌های اساسی زنجیره تامین را جدا کرده و به بررسی کامل آن‌ها بپردازیم.

عوامل اساسی در راه کسب بهترین نتیجه، محصولات، تامین کننده و ماموران خرید هستند. در ادامه به بررسی هرکدام از این گروه‌ها پرداخته و روش مناسبی برای انتخاب بهترین‌ها ارائه خواهیم داد. همچنین نکات کلیدی موجود را به اختصار برایتان شرح خواهیم داد.

پیشنهاد می کنیم مقاله آشنایی با شبکه تامین و نگاهی کلی به اجزا آن را مطالعه فرمایید

مهم‌ترین عوامل در شبکه تامین

محصول خوب کدام است

قبل از اینکه بخواهیم به بررسی چگونگی تعیین محصول خوب بپردازیم، باید به نکاتی اشاره نمود. انتخاب محصول کاری است که در لحظه اتفاق نمی‌افتد. محصولات بر اساس زمان‌بندی مصرف یا برای گروهی از آن‌ها، زمان‌بندی اوج مصرف می‌توانند در لیست قرار داشته باشند.

به زبان ساده‌تر به این معنی که تهیه یا بررسی محصولات باید پیش از اعلام نیاز مشتری، اتفاق افتاده باشد. توضیح کامل‌تر را برای این موضوع در قسمت‌های دیگر ارائه می‌دهیم.

محصولات را باید بر اساس چند گزینه اساسی تقسیم‌بندی کنید. برای این منظور جدولی را آماده نموده و نام مدل‌های مختلف محصول را در یک ستون و شاخص‌های سنجش آن‌ را در یک سطر بنویسید. حال برای هر کدام از شاخص‌ها امتیازی بین 1 تا 10 درنظر بگیرید.

شاخص‌های محصولات با توجه به نوع آن‌ها متغیر است. اما می‌توانیم با انتخاب یک محصول، مثال قابل لمسی ارائه بدهیم. فرض کنید می‌خواهید، محصولی مانند پاوربانک را تهیه نمایید. شاخص‌های آن‌را می‌نویسیم.

معروفیت برند تولید کننده، قدرت ذخیره انرژی، تعداد درگاه‌های خروجی، تنوع درگاه‌های خروجی، امکانات ویژه همراه دستگاه (مانند نشان‌گر ظرفیت ذخیره شده، چراغ قوه و…)، تاریخ تولید، داشتن ضمانت، مدت زمان ضمانت، کیفیت ساخت، کیفیت بسته‌بندی، تنوع رنگ، کیفیت طراحی محصول، موجودی یا عدم موجودی و در نهایت قیمت را به‌عنوان شاخص می‌نویسید.

نمونه جدول رتبه‌بندی محصولات

بعد از تهیه چنین جدولی، می‌توانید جلوی هر مدل از پاوربانک‌ها، به هر کدام از شاخص‌ها امتیازاتی بدهید. درنهایت جمع امتیازات هر محصول را جلوی آن بنویسید.

حال می‌توانید بهترین گزینه ممکن را انتخاب نمایید. البته بهترین گزینه ممکن است، دقیقا همان محصولی نباشد که بالاترین امتیاز را به دست می‌آورد.

چون عوامل دیگری هم می‌توانند در این مسئله دخیل باشند، ولی شما لیست محصولاتی را در اختیار دارید که به بهترین روش درجه‌بندی کرده‌اید و می‌توانید به‌راحتی انتخاب نمایید.

تامین کننده، رابط محصول با مامور خرید

تامین کننده خوب کسی است که بتواند از قابلیت پیش‌بینی برخوردار باشد. این پیش‌بینی با مواردی که همیشه می‌شنویم تفاوت بسیاری دارد. توجه داشته باشید که منظور از تامین کننده در اینجا، تولید کننده، وارد کننده و عمده فروش (گزینه آخر را امروزه بیشتر با همان نام تامین کننده می‌شناسیم) است.

اما تفاوت پیش‌بینی تامین کننده در آن است که این فرد نباید بر اساس تخیلات به نتیجه‌ای برسد.  چنین مجموعه یا اشخاصی با توجه به سابقه کاری و آشنایی با محصولات حوزه کاری خود، می‌توانند  شناخت بسیار مناسبی درباره زمان‌های اوج مصرف و درخواست محصولات داشته باشند.

همچنین به‌دلیل شناخت کافی درباره محصولات، باید بهترین‌ها را برای ارائه آماده کرده باشند. خرید، تولید و واردات بهترین‌ها، فقط با یک روش ممکن است. درست حدس زدید. تهیه جدول بالا بزرگ‌ترین کمک را می‌تواند به این افراد بکند.

تامین کننده حرفه‌ای، باید سعی کند که به‌صورت دائم با خریدار خود در ارتباط باشد. این ارتباط از آن‌سو مهم می‌شود که از آخرین خواسته‌های مشتری آگاه خواهد شد یا می‌تواند بهترین تغییرات را در تهیه محصولات با توجه به نیاز روز مصرف‌کننده خود ایجاد نماید.

پیشنهاد می کنیم مقاله چگونه به عنوان مامور خرید با تامین کنندگان ارتباط برقرار کنیم؟ را مطالعه فرمایید

مامور خرید یا واحد خرید، قلبی متفکر

بدون‌شک این واحد یا در اندازه‌های کوچک‌تر این فرد، قلب تپنده یک زنجیره است. اما زنجیره تامین فقط به قلبی پرتلاش نیاز ندارد. بلکه واحدی متفکر را می‌خواهد تا بتواند تمامی برنامه‌های خود را با بهترین کیفیت ممکن به نتیجه برساند.

چنین واحدهایی، مانند تامین کننده یا شاید هم بسیار بیشتر از آن‌ها به مشتریان که سطح پایین دستی زنجیره را تشکیل می‌دهند، توجه دارند. همچنین امکان دارد در بعضی مواقع، اطلاعات مورد نیاز تامین کننده از سوی واحد خرید به‌روز می‌شود.

شناخت کامل سطح پایین دستی و آشنایی با تمامی گزینه های مناسب سطح بالادستی (تامین کننده) از وظایف این واحد است. این واحد مهم‌ترین واحد سطح میانی است و این سطح به‌عنوان رابط دو سطح دیگر عمل می‌کند.

با مثال اول می‌دانیم که این افراد به چه شیوه‌ای باید محصولات را شناسایی کرده و درجه‌بندی کنند. از دیگر مسئولیت‌های آنان باید به همان مسئله شناخت از خواسته‌های مشتری هم اشاره مجدد کرد. آگاهی از موارد جدید تولیدی در زمینه فعالیت به همراه اطلاع از ترندهای جهانی و منطقه‌ای نکاتی هستند که بسیار اهمیت دارند.

بازخورد و اطلاع از میزان رضایت مشتری در دوره‌های گذشته، راهنمای بسیار خوبی برای برنامه‌ریزی‌های دقیق این واحد می‌تواند باشد. گزینه پیش‌بینی برای این افراد معنی بسیار مهم‌تری خواهد داشت.

اما در کنار تمامی موارد ذکر شده، یکی از اساسی‌ترین کارها درجه‌بندی تامین کنندگان است. برای این‌کار روش‌های علمی و تخصص بسیاری وجود دارد. به‌عنوان مثال می‌توان مبتنی بر تفکرات و روش‌های فازی به چنین عملی دست زد. اما می‌خواهیم چنین کاری را با روشی ساده و عملی توضیح بدهیم تا تمامی شاغلین در این حوزه، بتوانند نتایج مطلوبی را دریافت کنند.

باز هم باید به همان روش جدول بازگردیم. برای درجه‌بندی تامین کنندگان در یک ستون نام آن‌ها را بنویسید. البته توجه داشته باشید که تامین کنندگان یک محصول را می‌توانید با هم مقایسه نمایید. به‌عنوان مثال مقایسه تامین کننده یک محصول غذایی با مجموعه تولید ظروف پلاستیکی، کاری بسیار اشتباه است.

به‌این دلیل که با توجه به محصول، پارامترهای سنجش تغییر کرده و به نتیجه درستی نمی‌رسید. حال در سطر شاخص‌ها، موارد اساسی و مهم برای سنجش را ذکر می‌کنید.

قیمت ارائه شده، داشتن و قدرت شبکه حمل و نقل، فاصله مکانی تا محل تحویل محصولات، مدت زمان تحویل محصول، وجود یا عدم وجود محصول در زمان نیاز، سابقه پیشین همکاری با این تامین کننده، وجود استراتژی مشترک همکاری میان مجموعه شما با مجموعه مخاطب، میزان صداقت در گفتار و رفتار تامین کننده، هشت پارامتری است که می‌توانیم برای تامین کننده خود ذکر کنیم.

این‌بار هم دقیقا مانند بالا، امتیازاتی بین اعداد 1 تا 10 برای هرکدام از شاخص‌ها درنظر می‌گیریم. عدد مجموع به‌دست آمده می‌تواند بهترین گزینه را به شما معرفی نماید.

نمونه جدول رتبه‌بندی تامین کننده

3 نکته کلیدی برای شبکه تامین موفق

تمامی واحد‌ها و افراد حاضر در شبکه تامین باید تفکری واحد داشته باشند. این وحدت تفکر آنان را به سمت اقدامات همسان خواهد برد. البته باید بدانید که دو مورد قبل را می‌توان نتایج داشتن نگاه بلند مدت و روابط بسیار بین واحدهای زنجیره تامین دانست.

یکی از چالش‌ها برای شبکه‌های تامین، بازارهای ناپایدار است. برای پایین آوردن ریسک کار در چنین بازارهایی، باید میزان ارتباطات را افزایش داد.

داشتن ارزیابی مداوم درباره تمامی واحدها و شرکا، کمک بزرگی به‌شمار می‌رود. همیشه باید کل مجموعه را مورد تحلیل قرار داد. یکی از بهترین روش‌ها برای تحلیل، فرایند تحلیل سلسله مراتبی است. در این روش تمامی زنجیره از مدیریت تا مشتری نهایی مورد ارزیابی و تحلیل قرار می‌گیرند و نقاط قوت و ضعف نمایان می‌شود.

معرفی شاخصه‌های مختلف برای سنجش در زنجیره تامین

با بررسی و تعیین شاخص‌های زیر، برنامه‌ریزی برای اهداف آینده شبکه تامین به بهترین شکل ممکن اتفاق می‌افتد.

شاخص اثربخشی هزینه

این شاخص را برای میزان دستیابی به اهداف با توجه به هزینه‌های انجام شده مورد بررسی قرار می‌دهند. روشی که می‌تواند روشن سازد که هزینه انجام شده برای دستیابی به اهداف مناسب بوده است. همچنین در طراحی‌های آینده، هزینه‌ها بر اساس این شاخص تعیین می‌شود.

شاخص کارایی فرایند

با بررسی دقیق فرایند و نتیجه به‌دست آمده، می‌توانید از روش‌ها و تکنیک‌های استفاده شده خود برای کارهای آینده، مطمئن شوید. همچنین درصورت نرسیدن به نتیجه صحیح، باید تغییراتی را اعمال نمایید. از دیگر خوبی‌های این شاخص، کمک به طراحی استراتژی آینده مجموعه است.

شاخص بهره‌وری کارکنان

مقدارد بازدهی کارکنان در شبکه تامین برای رسیدن به هدف را باید بررسی کنید.

شاخص چرخه عمر محصول

برای بررسی این شاخص، باید به تغییرات سلیقه، تکنولوژی و رقبا دقت کنید. با درنظر گرفتن این مسائل می‌توانید حرکت درستی برای پیشرفت و بهبود شرایط مجموعه داشته باشید.

شاخص اطلاعات تکمیلی

این گزینه شامل تمامی مواردی می‌شود که در دسته‌بندی‌های بالا قرار ندارند، ولی می‌توانند در راستای ارتقا مجموعه کمک کنند. دقت داشته باشید که موارد این شاخص با توجه به مدل کار و استانداردهای تعریف شده هر مجموعه، دارای تغییراتی خواهد شد.

در پایان باید بدانیم که داشتن دانش درباره کاری که انجام می‌دهیم، بسیار خوب است. اما حضور مداوم و به‌دست آوردن تجربه کار، تاثیرات شگرفی در نتایج خواهد داشت.

پیشنهاد می کنیم مقاله 8 نکته برای وفادارسازی مشتری را مطالعه فرمایید