همان‌طور که می‌دانید، چاپ به معنی انتقال مطالب روی حامل چاپ یا سطح چاپ شونده و تکثیر آن به تعداد بالا است. صنعت چاپ از جمله صنایعی است که بستگی زیادی به میزان پیشرفت فرهنگ و دانش جامعه دارد.
چراکه هر چه جوامع از منظر علوم و پیشرفت‌های اجتماعی به دستاوردهای بالاتری برسند، به همان میزان نیز نیاز کسب و کارها و اشخاص حقوقی به صنعت چاپ بیشتر می‌شود.
از زمان اختراع چاپ با حروف متغیر و ساخت پرس چوبی توسط گوتنبرگ بیش از ۵۶۰ سال نمی‌گذرد. در این مدت صنعت چاپ به تحولات بسیار عظیمی دست یافته است.
همان‌طور که گفته شد این میزان پیشرفت و به کارگیری تجهیزات مدرن به ضرورت و نیاز جامعه بستگی دارد. به همین دلیل در تمام دنیا، چاپخانه‌ها همیشه در تلاش هستند خود را روزانه با نیاز بازار تطبیق داده و برای سفارشات با کیفیت و متنوع به دستگاه‌های جدید و مدرن روی آورند.
دسته‌بندی روش‌های چاپ
با توجه به مشخصات اصلی هر یک از روش‌های چاپی می‌توان آن‌ها را به چند گروه کلی تقسیم‌بندی کرد. گروه اول شناخته شده‌ترین دسته‌بندی روش‌های چاپ است.
- چاپ برجسته
- چاپ صاف یا افست
- چاپ گود
- چاپ سیلک اسکرین
- چاپ غیرتماسی
گروه دوم در برخی منابع تقسیمات به صورت زیر دسته‌بندی شده است.
- چاپ لترپرس
- چاپ افست
- چاپ دیجیتال
- چاپ هلیوگراور
- چاپ فلکسوگرافی
- چاپ سیلک اسکرین یا سری گرافی
- چاپ سه بعدی
ما در این مقاله به توضیحاتی درباره دو چاپ لترپرس و هلیوگراور می‌پردازیم و در مقالات بعدی به صورت جداگانه در ارتباط با دیگر انواع چاپ بیشتر صحبت خواهیم کرد.
پیشنهاد می کنیم مقاله تکنیک ها و روش های چاپ و تبلیغات را مطالعه فرمایید
چاپ لترپرس چیست؟
روش لترپرس یکی از روش‌های اولیه و اساسی چاپ در زمان قدیم بوده که گوتنبرگ پدر صنعت چاپ آن را به عنوان یکی از اصلی‌ترین روش‌های چاپ ابداع و مطرح کرد.
روش لترپرس یک نوع روش چاپ برجسته است که در آن تصاویر پس از برخورد مرکب با سطح برجسته لوح از روی آن بر کاغذ یا سطح دیگری منتقل می‌شوند.
روش لترپرس و استفاده از این روش قدیمی با به وجود آمدن روش‌هایی مثل چاپ افست و دیگر روش‌های چاپی منقرض شده و در واقع آن چه در ایران از این روش باقی مانده تنها یک روش اختصاصی برای انجام دادن یک سری کارهای خاص است.
به‌طوری که عمده فعالیت‌ها و کارهایی که می‌توان با استفاده از این روش انجام داد، بیشتر به سمت قالب زنی متمایل است. در این حالت از روش لترپرس برای انواع کارهای پرفراژ زنی و ایجاد خط تا یا قالب زنی و برجسته‌کاری استفاده می‌شود که همگی در اندازه عموما محدود و مشخص دستگاه به عنوان یک روش تکمیلی بعد از چاپ به کار می‌روند.
همچنین می‌توان از این روش به عنوان یک دستگاه دایکات و قالب زنی برای ساخت محصولاتی همچون جعبه یا کلا قالب زنی استفاده کرد. یکی دیگر از استفاده‌های این دستگاه کاربرد آن در شماره زنی سریال روی ورق‌های چاپی است که با اضافه کردن یک قطعه خاص به دستگاه امکان پذیر می‌شود
از مزایای اصلی چاپ لترپرس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خوانا بودن متون حتی روی کاغذهای بدون پوشش
- پایین بودن باطله کار حتی با وجود توقف‌های مکرر در ضمن چاپ
همچنین از معایب اصلی چاپ لترپرس می‌توان موارد زیر را برشمرد:
- هزینه تهیه پلیت لترپرس زیاد است
- کیفیت چاپ نوانس‌های رنگی در مقایسه با چاپ‌های دیگر همچون افست بسیار ضعیف بوده که ناشی از درشت بودن ترام‌‌ها در این روش است
- سرعت چاپ نیز نسبت به روش‌های دیگر همچون افست پایین است.
ماشین‌های چاپ لترپرس مسطح و سیلندری هنوز هم برای انجام بخشی از کارهای چاپی کم تیراژ و محدود به کار می‌روند. به خصوص برای چاپ کارت ویزیت، سربرگ و دفترچه‌های کوچک و همچنین برای چاپ روی پاکت نامه، چاپ کاتالوگ، هدایای تبلیغاتی و دیگر موارد چاپی که با قلم حروف متفاوت چاپ می‌شوند.
اغلب کارهای چاپی که با روش لترپرس انجام می‌شود به صورت مشکی یا تک رنگ موضعی هستند. ماشین‌های چاپ لترپرس مسطح عمر کاری طولانی را پشت سر گذاشته‌اند و هم اکنون نیز بیشتر برای انجام عملیات تیغ زنی، پرفراژ، برجسته کردن، خط زنی و شماره زنی به کار می‌روند. بعضی از این عملیات را می‌توان به همراه چاپ نیز انجام داد. در این صورت چند عمل به صورت یک‌جا و با هزینه کم انجام می‌شوند.
ماشین‌های چاپ لترپرس رول عمدتا جای خود را به ماشین‌های چاپ فلکسو یا چاپ افست رول داده‌اند. هرچند که هنوز هم برای چاپ بعضی از روزنامه‌ها که عمدتا با رنگ مشکی یا تک رنگ موضعی چاپ می‌شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در بعضی از موارد حرفه‌ای نیز برای چاپ فرم‌های تجارتی و برچسب نیز کاربرد دارند.
پیشنهاد می کنیم مقاله چاپ تامپو مناسب برای اجسام هندسی و غیرهندسی را مطالعه فرمایید
چاپ هلیوگراور چیست؟
این روش چاپ از اواخر قرن هجده به منظور چاپ روی کاغذ دیواری و کتان مورد استفاده بسیار قرار گرفت. پایه و اساس چاپ گراور یا هلیوگراور بر پایه روش چاپ گود بوده و از نظر تخصصی در مقایسه با چاپ افست و لترپرس بسیار پیشرفته‌تر است.
چاپ گراور در عمل برعکس چاپ لترپرس انجام می‌شود، به این صورت که قسمت‌های گود شده سیلندر گراور تصویر یا سطح چاپ شونده را تشکیل می‌دهد و بقیه قسمت‌های آن چاپ نمی‌دهد.
در این روش مرکب را به قسمت‌های گود شده سیلندر، تغذیه کرده و سپس سطح سیلندر را با استفاده از یک تیغه پاک کرده و چاپ را روی موادی که از قدرت جذب مرکب بالایی برخوردار هستند انجام می‌دهند.
پیدایش فتوگراور به شکلی که امروزه شناخته شده است به سال‌های ۱۹۵۰ برمی‌گردد که از تکنیک عکاسی در روش گراور استفاده شد. چاپ فتوگراور در شکل اولیه آن با استفاده از پلیت‌های مسی تخت صورت می‌گرفت که این امر اصلا اقتصادی و به صرفه نبود.
تا این که با ابتکار فردی به نام کارل کلاتیش، سیلندر گراور جایگزین پلیت‌های تخت شد و باعث کارآمدتر و اقتصادی‌تر شدن این نوع روش چاپ شد.
امروزه حکاکی سیلندر گراور را با روش الکترومکانیکی یا با استفاده از ماشین‌های حکاکی لیزری انجام می‌دهند. سیلندرهای گراور امروزی از جنس استیل و با روکش مسی ساخته می‌شوند که این نوع سیلندر بسیار گران است.
چاپ گراور معمولا یک دست بوده و در تمام طول چاپ به حالت یک‌نواخت انجام می شود. هر چند که با بزرگ‌نمایی مناطق چاپ شده می‌توان رنجه شدن خطوط و حتی حروف را در اجزای ریز مشاهده کرد؛ اما در ابعاد بزرگ این مساله از اهمیت بالایی برخوردار نیست.
همچنین کیفیت چاپ کارهای رنگی با استفاده از روش چاپ هلیوگراور بسیار بالا بوده و به همین دلیل چاپ گود به عنوان یک روش چاپی با کیفیت بالا شناخته شده است.
کیفیت چاپ گود حتی روی کاغذهای ارزان قیمت نیز بسیار مطلوب است و این یکی از ویژگی‌های این روش چاپی است. از این روش چاپ هلیوگراور می‌توان به منظور چاپ کارهای با تیراژ بسیار بالا مانند چاپ مجله، چاپ کاتالوگ رنگی برچسب، مقوا، بسته بندی، تمبرهای پستی و دیگر موارد مشابه استفاده نمود.
پیشنهاد می کنیم مقاله چاپ سیلک، چاپی متنوع روی اشیاء مختلف را مطالعه فرمایید
همان‌طور که گفته شد، صنعت چاپ امروزی بسیار پیشرفت کرده است و در ایران و سایر کشورها از روش‌های متعدد چاپ استفاده می‌شود. چاپ هلیوگراور دارای دستگاه‌های بسیار بزرگ و دارای بیشترین سرعت چاپ در صنعت چاپ است که توانایی چاپ با بالاترین کیفیت و ارزان‌ترین قیمت چاپ در دنیا در صورت بالا بودن تیراژ، همچنین توانایی چاپ به صورت رول تا عرض‌های متفاوت و چاپ چندین رنگ به صورت هم‌زمان را داراست. چاپ روی میکرون‌های کم و بالا را به راحتی انجام می‌دهد و محدودیتی در جنس مواد چاپ شونده ندارد.
چاپ هلیوگرام به دلیل هزینه بالای ساخت سیلندر در آن، صرفا برای چاپ کارهای با تیراژ بالا و کارهای رول صرفه اقتصادی دارد. چاپ لترپرس نیز هرچند از لحاظ اقتصادی به صرفه بوده اما از اولین روش‌های چاپ به شمار رفته و امروزه روش‌های چاپ دیگر همانند چاپ دیجیتال جایگزین آن شده است که در مقالات بعدی بیشتر در ارتباط با آن ها صحبت خواهیم کرد.
شما می‌توانید متناسب با نیاز چاپی خود، چاپ مجلات و کتاب، چاپ روی هدایای تبلیغاتی و ارائه به مشتریان، چاپ بنرهای شرکت‌های تبلیغاتی و غیره از انواع روش‌های قدیمی و جدید بهره‌مند شوید.
چاپ روی هدایای تبلیغاتی یکی از گسترده‌ترین و پرکاربردترین محصولات در صنعت چاپی ایران است که روز به روز گسترش یافته، به‌طوری که می‌توان از انواع روش‌های چاپ روی انواع هدایای تبلیغاتی ارائه دهنده به مشتریان و شرکت‌ها استفاده نمود.
